VOORWOORD: TE GEK VOOR WOORDEN…

Dit verhalenboek is geschreven vanuit de praktijk van een ervaringsdeskundige in de bijstand. Ondergetekende – Gerard Sangers, geboren in 1957 – komt na veertig arbeidzame jaren in de bijstand. Een andere wereld. Een wereld van extremen, wantrouwen, regeltjes, voorwaarden, verdienmodellen, beledigingen, sancties… een wereld van ‘te gek voor woorden’. Een wereld waarvan 80-90% van de maatschappij het bestaan niet weet of het bestaan ervan niet wil weten. Het in de bijstand zitten geeft mensen een onbehaaglijk gevoel, ‘de ver-van-mijn-bed-show’. Mensen die in de bijstand zitten leven in schaamte, angst en vaak armoede. Hier praat je niet over.

Ik heb vele pogingen ondernomen om de leefwereld van een bijstandsgerechtigde een gezicht te geven. De plaatselijke politiek door gebruik te maken van het spreekrecht, via de bezwarencommissie van de gemeente, de wethouders, de leidinggevende Sociale Zaken, de rechtbank. De Tweede Kamer met het aanbieden van een petitie, een bezoek aan de minister en door nog enkele acties. Zelfs in een uitzending van Radar Extra TV in 2017, Kans op werk 3%, waarin de praktijk van ‘te gek voor woorden’ door 1,2 miljoen kijkers is gezien. “Schande, dat dit in Nederland bestaat,” waren de reacties. Maar ook maatschappelijk bevlogen als vrijwilliger Cliëntenraad, Vluchtelingenwerk, pilot Bijstand-Werkt-Samen, Schuldhulpmaatje.

We leven in een wereld met de ‘waan van de dag’. Een vraagstuk/misstand heeft vaak maar een korte houdbaarheidsdatum. Morgen hebben we weer ander nieuws. In de (plaatselijke) politiek is een gezegde: ‘Met grote woorden vechten we elkaar de tent uit, maar daarna doen we een plas, drinken samen een glas en alles bleef zoals het was!’

In 2015 is de Participatiewet ingevoerd. Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. De decentralisatie. Buiten de enorme bezuinigingen was de gedachte: de plaatselijke politiek staat dichter bij haar burgers. Theoretisch klopt dit misschien, maar de praktijk is tegenovergesteld. Gevolg: 352 gemeenten, 352 eigen ‘wetjes’. De ene gemeente voert een hard beleid, de andere gemeente een beleid met een hart. De gemeenten geven Den Haag de schuld, Den Haag zegt: “Dat is de verantwoordelijkheid van de gemeenten.” Intussen taat de burger met zijn rug tegen de muur.

Dit verhalenboek, Met dank, door MijnOverheid bij de voedselbank, bevestigt de vele, vele theoretische rapporten geschreven door gerenommeerde onderzoeksbureaus zoals Sociaal Cultureel Planbureau, de Nationale Ombudsman, Rekenkamers, vakbonden, en dergelijke. Vernietigende rapporten over re-integratie, werklozenprojecten, armoedebeleid, jeugdzorg, WMO, Sociale Werkplaatsen enz. Alles wat via de Participatiewet op het bureau van gemeenten terecht is gekomen krijgt een vette onvoldoende. Ondanks het feit dat er miljarden in omgaan.

Hoe dat heeft kunnen gebeuren lees je vanuit de leefwereld van een ervaringsdeskundige… te gek voor woorden.

Dit boek is opgedragen aan mijn broer Marcel (* 16-10-1970/ † 20-04-2019)

April 2021

Gerard Sangers